w medycynie jest tak że 6 razy się spierdoli, za 7 wyjdzie


Choroby naczyń obwodowych
Schorzenia naczyń obwodowych dzielimy na:
- choroby żył
- choroby tętnic
- choroby żył i tętnic

Przewlekła niewydolność żylna - zaburzenia w powrocie krwi żylnej (zaleganie) z kończyn dolnych na skutek podwyższonego ciśnienia i/lub uszkodzenia zastawek.

W żyle znajdują się zastawki które przepychają krew, w wyniku uszkodzenia zastawek może postępować choroba

Pompa mięśniowa -

Krew żylna zawiera dwutlenek węgla i metabolity, oraz blokuje dopływ krwi tętniczej - brakuje tlenu i związków odżywczych - zastój troficzny

Epidemiologia
- dane ogólnoświatowe 0,3 0 1% ludności
- dane europejskie 1-4 % ludności
- kobiety/mężczyźni - 2,8/1

Przyczyny:
- żylaki kończyn dolnych  -> żylak - poszerzenie obrysu żyły (przerasta ściana żyły)
- płeć - kobiety częściej
- wiek - im ktoś jest starszy tym większe prawdopodobieństwo zachorowania (powód? zużywalność zastawek żył)
- strona ciała - (są teorie że lewa noga jest gorsza i łatwiej się zużywa - nie potwierdzone)
- ciąże - duże obciążenie dla kobiety, w ostatnim okresie ciąży kręgosłup i nogi są nadwyrężone
- predyspozycje genetyczne - nie stwierdzono jednego genu który za to odpowiada. W praktyce występuje dodatni wywiad rodzinny - czyli ktoś w rodzinie na to chorował.
- tryb życia - osoby bardzo aktywne fizyczne, zużywają sobie bardziej zastawki, osoby prowadzący bardziej stacjonarny tryb życia też mają problemy. Najgorsza pozycja stojąca i siedząca.
- dieta (zaparcia, otyłość) - dieta wysokotłuszczowa, ze względu na brak błonnika  powoduje zaparcia.
- leki  antykoncepcyjne i hormony (progesteron, estrogen) - doustna antykoncepcja wywołuje przewlekłą niewydolność żylną.

Patomechanizm przewlekłej niewydolności żylnej.
- układ żylny głęboki tworzą dwie żyły - podkolanowa, i udowa
- układ żylny powierzchowny - żyła odpiszczelowa i odstrzałkowa

Pomiędzy tymi układami są połączenia - żyły przeszywające.
90% odpływu krwi z nogi ma miejsce z układu głębokiego, a tylko 10% z układu powierzchownego.

Początki przewlekłej niewydolności - prawie zawsze problem zaczyna się w żyle odpiszczelowej, albo w żyle odstrzałkowej - czyli w układzie powierzchownym.

W żyle co pół centymetra są zastawki. Zastawki w żyłach są zastawkami wahadłowymi.
Zastawka się otwiera, przechodzi przez nią pewna ilość mililitrów krwi, a następnie ta zastawka się zamyka, ale otwiera się następna.

W przewlekłej niewydolności żylnej zastawki ulegają zwiotczeniu, więc nie domykają się. Powoduje to cofanie krwi - tzw. refluks żylny. Powoduje to zastój krwi żylnej.

Objawy:
- poszerzenie obrysu żyły - czyli żylaki

- Powstawanie żylaków - jeżeli zastawki są uszkodzone, organizm bardziej napina ścianę naczynia (w ścianie naczynia krwionośnego są mięśnie gładkie) żeby próbować przepychać tą krew. Następuje przerost mięśni gładkich w ścianie żyły. W efekcie powstają żylaki.

W przewlekłej niewydolności żylnej następuje zapadnięcie żylaków przy unoszeniu kończyn do góry - następuje swobodny przepływ krwi pod wpływem siły grawitacji.

- Teleangiektazje (takie pajączki) i żyły siatkowate

w czasie usuwania operacji chirurgii laserowej usuwanie takich pajączków czy żylaków usuwa się objaw ale nie przyczynę. W takich sytuacjach powinno się leczyć przewlekłą niewydolność żylną a nie maskować objawy

- następują zmiany skórne (przebarwienia, atrophie blansche i mankiet fibrynowy, wypryski, lipodermatoskleroza - coś jak cellulitis)
- obrzęk
- ból (zmiejszający się pod wpływem elewacji kończyny)

Powikładnia
- owrzodzenia żylne goleni (zaburzenie trofiki powoduje to, że przy najmniejszym urazie organizm nie potrafi sobie radzić z zagojeniem)

Diagnostyka:
- Ultrasonografia dopplerowska
- Wskaźnik K/R
- Flebografia
- Badanie kliniczne

Leczenie:
- leczenie chirurgiczne (pierwszoplanowe leczenie przy przewlekłej  niewydolności) - stripping (wyrywanie) żył odpiszczelowych. kriostripping - zamrożenie żył.
- przu powikłaniach przeszczep skóry żeby zamknąć ranę.
- kompresjoterapia
- fizjoterapia  - uruchamianie brzuchatego łydki
- leczenie farmakologiczne - głównie leki fremotropowe - udrażnianie.




Zakrzepowe zapalenie żył

Zakrzepowe zapalenie żył - jest to stan zapalny wywołany zakrzepem w obrębie układu żylnego kończyn dolnych

Najważniejsza jest umiejętność rozróżnienie czy jest to zakrzepowe zapalenie żył głębokich czy powierzchownych.

Zakrzep jest to zlepienie się elementów morfotycznych, głównie płytek krwi wzmocniony fosforanem wapnia.

Przyczyny:
Triada Virchova
- uszkodzenie ściany naczynia (mechaniczne,  toksyczne, termiczne, zapalne, alergiczne)
- zwolnienie szybkości przepływu krwi (niewydolność krążenia, długie unieruchomienie, żylaki)
- Zwiększona krzepliwość krwi  (trombofilia)

Objawy (zakrzepica żył głębokich)
- Zwiększenie temperatury kończyny
- Stany podgorączkowy lub gorączka
- Ból kończyn i uczucie ucisku
- Obrzęk
- Sinica
- Objaw Homensa - ból łydki przy silnym zginaniu grzbietowym stopy.

Diagnostyka taka jak przy przewlekłej niewydolności

Leczenie:  (powierzchowne)
- Kompresjoterapia.
- Farmakoterapia (leki przeciwzakrzepowe-heparyny drobnocząsteczkowe, leki trombolityczne - streptokinaza, urokinaza
- fizjoterapia - ćw. brzuchatego łydki.
heparyna - rozpuszcza zakrzepy

Leczenie: (głębokie)
- Unieruchomienie pacjenta (7-10 dni elewacja kończyny)
- Kompresjoterapia
- Farmakoterapia
- Fizjoterapia